ΦΡΙΞΟΣ ΚΙ ΕΛΛΗ

Τα παιδιά της Νεφέλης.

(Καίτη Αναστασάκη-Gallery)

Tα πρώτα ταξίδια των Ελλήνων στον  Άξενο τότε Πόντο, χάνονται χρονολογικά μέσα στα νέφη  της προ - ιστορίας. Πληροφορίες για αυτά μπορούμε να συλλέξουμε μέσα από τους μύθους που από στόμα σε στόμα έφτασαν μέχρι την εποχή της πρώτης γραφής, καταγράφηκαν και μέχρι σήμερα μας συντροφεύουν στις αναδρομικές αναζητήσεις μας  στο χθες της ανθρωπότητας.

Ο μύθος του Φρίξου και της Έλλης ξεκινά με την  ζεύξη του γιου του Αιόλου - θεού των ανέμων -και της Εναρέτης, Αθάμαντα, βασιλιά του Ορχομενού και της θεάς των Νεφών, Νεφέλης. Από το γάμο αυτό , που έγινε κατόπιν προτροπής της Ήρας, γεννήθηκαν τα δίδυμα  Φρίξος και  Έλλη και σε αυτά έλαχε να γνωρίσουν τη σκληρότητα στο πρόσωπο της μητριάς τους, δεύτερης γυναίκας του Αθάμαντα και κόρης του βασιλέα των Θηβών Κάδμου και της Αρμονίας, η οποία ονομαζόταν Ινώ.  Από το γάμο του με την Ινώ ο Αθάμας απέκτησε το Λέαρχο, το Μελικέρτη και την Ευρύκλεια.  Η Ινώ ενεργώντας  προς όφελος των δικών της παιδιών προσπαθούσε πάντα με δόλιο μέσα να βλάψει το Φρίξο και την Έλλη. Όταν ο λοιμός έπληξε το βασίλειο του Αθάμαντα, με ψευδή χρησμό η Ινώ κατάφερε και τον έπεισε να θυσιάσει τα παιδιά του. Συνεννοημένη με τις γυναίκες του Ορχομενού, καβούρδιζαν τους σπόρους του σιταριού που προοριζόταν για σπορά και έτσι δεν φύτρωνε τίποτε. Όταν ο Αθάμας ζήτησε σχετικό χρησμό για να απαλείψει το πρόβλημα που είχε οδηγήσει σε πείνα και εξαθλίωση το λαό του, η Ινώ δωροδόκησε το Μαντείο για να βγάλει τον χρησμό-θανατική καταδίκη για τον Φρίξο.

Μην μπορώντας να αντέξει το άδικο και τον πιθανό θάνατο  των παιδιών της η Νεφέλη έστειλε προς βοήθεια τους φτερωτό και ομιλών χρυσόμαλλο κριό του Ερμή .

Τα δυο παιδιά σώθηκαν και πάνω στο χρυσόμαλλο κριάρι ταξίδεψαν προς ανατολάς. Πάνω από τα παράλια της ανατολικής Θράκης η Έλλη γλύστρισε και πνίγηκε στη θάλασσα που ονομάστηκε Ελλήσποντος.

Ο Φρίξος συνέχισε και έφτασε στην Κολχίδα. Εκεί στην πόλη Αία, θυσίασε το κριάρι στον Φύξιο (προστάτη των φυγάδων) Δία και δώρισε το χρυσόμαλλο δέρας του κριαριού στο βασιλιά Αιήτη, γιο του Ήλιου και της Περσιήδας.

Το χρυσόμαλλο δέρας ο Αιήτης το κρέμασε σε μια βελανιδιά στο ιερό άλσος του θεού Άρη και έβαλε να το φυλάνε πυρίπνοι Ταύροι κι ένας δράκος που ποτέ δεν κοιμόταν. Ο λόγος των τόσων προφυλάξεων ήταν ένας χρησμός που δόθηκε στον Αιήτη και που σύμφωνα με αυτόν θα πέθαινε όταν ξένοι θα έρχονταν και θα έκλεβαν το χρυσόμαλλο δέρας.

Ο Φρίξος παντρεύτηκε την κόρη του Αιήτη, Χαλκιόπη ( τη γυναίκα με το χάλκινο προσωπείο ) και από αυτόν το γάμο απέκτησε τον Μέλανα, τον Κυτίσωρο ,τον Άργο και τη Φροντίδα.

(Το καταδρομικό μας ΕΛΛΗ που πήρε το όνομα του από την κόρη της Νεφέλης.)

Τον Άργο θα τον συναντήσουμε και στον μύθο της Αργοναυτική εκστρατείας καθώς φέρεται ως ο ναυπηγός του πλοίου των Αργοναυτών, που προς τιμήν του ονομάστηκε Αργώ.  Ο άλλος γιος του Φρίξου, ο Κυτίσωρος μας είναι περισσότερο γνωστός με το όνομα Κύτωρος και θεωρείται ως ο ιδρυτής της ομώνυμης  πόλης της Παφλαγονίας. Στο Μέλανα συναντάμε  το κλείσιμο αυτού του κύκλου  καθώς παντρεύεται την κόρη του Αθάμαντα και της Ινούς, Ευρύκλεια.

Για τη συγγραφή Thalassa Karadeniz


Τα παρεπόμενα του Μύθου:

Για την Ινώ λέγεται πως όταν ο Αθάμας ανακάλυψε το ψέμα της αναγκάστηκε να τραπεί σε φυγή. Στην Μεγαρχίδα πήδηξε στη θάλασσα μαζί με τον γιο της Μελικέρτη και με τη μεσολάβηση της θεας Αθηνάς μετουσιώθηκε στην θαλάσσια θεά Λευκοθέα. Η Λευκοθέα κατά τον Όμηρο ήταν η προστάτιδα των ναυτιλομένων και αυτή που έδωσε χιτώνα να σκεπάσει τη γύμνια του ο Οδυσσέας όταν έφθασε στη χώρα των Φαιάκων.

 Κατά μία άλλη εκδοχή ήταν η Ήρα που τύφλωσε με μίσος τον Αθάμαντα γιατί ήθελε να εκδικηθεί την Ινώ που στάθηκε τροφός για τον Διόνυσο, γιο του Δία και της Σεμέλης αλλά και γιατί πλήγωσε την προστατευόμενη της Νεφέλη με τον έρωτα του για την Ινώ. Ο Αθάμας τυφλωμένος δεν αναγνώριζε τη γυναίκα του. Στα μάτια του ήταν λέαινα και τα παιδιά τους τα νεογνά της λέαινας. Σκότωσε τον Λέαρχο πετώντας τον σε ένα βράχο ( κατά μία άλλη εκδοχή τοξεύοντας τον ) και κυνήγησε αυτήν και τον άλλο τους γιο τον Μελικέρτη έως την Μεγαρίδα, όπου και η Ινώ με το παιδί έπεσαν για να σωθούν από το μένος του Αθάμα.

Άλλοι μύθοι την συνδέουν με το θεό της θάλασσας Ποσειδώνα και την αναφέρουν ως Ποντιάδα Νηριήδα. Τα όσα έρασε η Ινώ από το κυνήγι του Αθάμα έμειναν γνωστά σαν "Ινούς άγχη".

Για τον Μελικέρτη ο μύθος μας λέει ότι δεν πνίγηκε αλλά σώθηκε χάρη σε ένα δελφίνι και μετουσιώθηκε σε θεότητα με το όνομα Παλαίμονας και προς τιμή του διοργανώθηκαν οι γνωστοί αγώνες της αρχαιότητας, « Ίσθμια».